آشنایی با انواع کپسول آتش نشانی
کپسول آتش نشانی یکی از مهم ترین تجهیزات آتش نشانی است. کپسول ها یک مخزن استوانه ای شکل می باشند که با استفاده از موادی مخصوص پر شده اند. از کپسول در زمان آتش سوزی استفاده می شود و به شما کمک می کند که بتوانید آتش را مهار کنید. در طول زمان کپسول های مختلفی طراحی و تولید شده اند که هر یک برای مهار کردن یک نوع خاص از آتش مناسب هستند. در این مقاله به بررسی انواع کپسول آتش نشانی و کاربرد آن ها خواهیم پرداخت.
انواع کپسول های آتش نشانی عبارتند از:
- کپسول پودر و گاز
- کپسول CO2
- کپسول فوم
- کپسول آب و گاز
- کپسول بیوورسال
انواع کپسول آتش نشانی از لحاظ وزن
معمولاً کپسول ها در وزن های ۱ الی ۱۲ کیلوگرم به صورت دستی و کپسول هایی با وزن های ۲۵ کیلو و بیشتر به صورت چرخدار طراحی می شوند.
به میزانی که وزن کپسول بیشتر باشد توانایی آن برای اطفا حریق در فواصل طولانی تر نیز بالا تر خواهد بود. کپسول هایی که وزن آن ها ۱۸ کیلوگرم و یا کمتر است را در ارتفاع یک متر و کپسول هایی با وزن بیشتر از ۱۸ کیلوگرم را در ارتفاع ۵/۱ متری از سطح زمین نصب می کنند، به گونه ای که سر کپسول در این ارتفاع قرار بگیرد.
معرفی اجزای انواع کپسول آتش نشانی
یک کپسول آتش نشانی از اجزای زیر تشکیل شده است که عبارتند از:
- کپسول آتش نشانی دارای بدنه ای استوانه ای شکل است که با توجه به نوع کپسول محتوی پودر، آب و گاز CO2 تحت فشار می باشد.
- دسته نگهدارنده کپسول به منظور جابجایی آن تعبیه شده است.
- پین به شکل یک سوزن است که بین دسته و اهرم قرار می گیرد و تا زمانی که آن را خارج نکنید، امکان خروج محتویات درون کپسول وجود نخواهد داشت.
- فشردن اهرم و یا ضامن پس از خروج پین موجب خروج محتویات درون کپسول می شود.
- کپسول آتش نشانی دارای یک شیلنگ هدایت کننده است که علاوه بر این که موجب افزایش سرعت خروج مواد از کپسول می شود، سبب هدایت دقیق آن ها روی آتش نیز خواهد شد. این شیلنگ در کپسول CO2 به شکل شیپور طراحی شده است.
رنگ کپسول اطفا حریق نشانه چیست؟
در گذشته کپسول های آتش نشانی با رنگ های مختلفی طراحی و تولید می شدند تا افراد در هنگام آتش سوزی بتوانند از محتویات درونی آن مطلع شوند و مورد استفاده قرار بدهند. به عنوان مثال کپسول های محتوی آب با رنگ آبی، کپسول محتوی پودری و CO2 با رنگ قرمز و کپسول بیوورسال با رنگ سبز مشاهده می شوند.
کاربرد انواع کپسول آتش نشانی
در زمان استفاده از کپسول آتش نشانی حتماً باید به نوع آن دقت کنید. کاربرد کپسول ها با یکدیگر متفاوت بوده و هر یک از آن ها برای مهار نوع خاصی از آتش مناسب هستند. در بخش زیر به کاربرد های انواع کپسول های آتش نشانی اشاره شده است.
کپسول CO2
معمولاً در محیط های سر بسته و آتش سوزی های ناشی از حریق های الکتریکی و تجهیزات الکترونیکی از کپسول های دی اکسید کربن CO2 استفاده می شود، زیرا رسانای برق نیستند و روی لوازم برقی نیز تاثیری نخواهند داشت. تا حد امکان از کپسول های آتش نشانی CO2 در محیط های باز استفاده نکنید، زیرا موجب پراکنده شدن گاز ها و اثربخشی کمتر آن می شوند. قدرت پرتاب این کپسول حدود ۲ الی ۴ متر است، بنابراین هنگام استفاده از آن باید تا حد ممکن به آتش نزدیک شوید.
حداقل زمان تخلیه محتویات درون این کپسول ۱۶ ثانیه خواهد بود. اگر کمتر از ۱۰ درصد آن را استفاده کرده باشید این امکان را دارید که مجدداً نیز از آن استفاده نمایید. کپسول های آتش نشانی CO2 برای خاموش کردن آتش های نوع B و C کاربرد خواهند داشت.
کپسول آبی (آب و گاز)
به منظور تامین فشار در کپسول آتش نشانی آبی از گاز CO2 درون یک کارتریج استفاده خواهند کرد. این کپسول غیر قابل کنترل است و در حقیقت زمانی که گاز از کارتریج خارج می شود امکان استفاده مجدد از آن وجود ندارد.
حداقل مدت زمان خروج محتویات درون کپسول آبی ۶۰ ثانیه است. برای اطفا حریق لوازم چوبی، مبلمان، فرش لوازم منزل و غیره از کپسول های آبی استفاده می کنند. کپسول آب و گاز برای اطفا حریق آتش از نوع A کاربرد دارد.
کپسول فوم
روی کپسول آتش نشانی فوم یک نوار خردلی رنگ وجود دارد و برای اطفا حریق مایعات مورد استفاده قرار می گیرد.
فوم همچون آب روی برخی از لوازم و تجهیزات مانند لوازم برقی و کاغذ تاثیر چندانی ندارد و نباید از آن استفاده کنید. کاربرد کپسول آتش نشانی فوم نسبت به سایر خاموش کننده ها کمتر است. این کپسول برای اطفا حریق مایعات قابل اشتعال بهترین گزینه خواهد بود.
فوم به سرعت روی آتش را پوشش می دهد و مانع از رسیدن اکسیژن به آتش شده و از گسترش آن جلوگیری می کند. کپسول های فوم بهترین خاموش کننده برای حریق نوع B است.
کپسول پودری (پودر و گاز)
کپسولهای پودری برای اطفا هر نوع آتشی کاربرد دارد، اما بیشترین کاربرد آن مربوط به اطفای حریق مایعات و فلزات است.
تفاوت عمده این کپسول ها در نوع پودر مورد استفاده در مخزن آن ها می باشد. این کپسول ها برای خاموش کردن حریق های گسترده مایعات و گاز های اشتعال زا و حریق های الکتریکی مناسب است.
این کپسولها برای اطفای حریق گروه های A, B, C,D به کار برده می شوند.
کپسول بیوورسال
کپسول های بیورسال برای اطفا حریق انواع جامدات مانند کاغذ، چوب، پارچه، پلاستیک و مایعاتی همچون تینر، گازوئیل و روغن مورد استفاده قرار می گیرد. این کپسولها برای اطفا حریق گروه های A و B مناسب است.
مهمترین خصوصیات کپسول های آتش نشانی یونیورسال عبارتند از:
- سازگاری با محیط زیست
- عدم خوردگی
- عدم وجود شعله
- قدرت بالا در خاموش کردن آتش سوزی های گسترده
- غیر فعال نمودن عوامل اصلی ایجاد حریق از جمله اکسیژن، حرارت، مواد سوختنی و زنجیره آتش
ویژگی های یک کپسول اطفا حریق مناسب چیست؟
یک کپسول آتش نشانی مناسب برای اطفا حریق باید از ویژگی های زیر برخوردار باشد.
سرد کنندگی: همان طور که می دانید سه ضلع مثلث آتش را حرارت، اکسیژن و مواد سوختنی تشکیل می دهد. از طریق سرد کردن، حرارت کاهش می یابد و از گسترش آتش نیز جلوگیری خواهد شد. کپسول های دارای آب و گاز از خاصیت سرد کنندگی برخوردار هستند. خاموش کننده های کربن دی اکسید و کپسول هایی که دارای کارتریج CO2 می باشند نیز با تولید هوای سرد حرارت آتش را به شدت کاهش می دهند.
خفه کنندگی: خفه کردن به معنای از بین بردن عامل اکسیژن از مثلث آتش است. بدین منظور می توان از کپسول های دارای گاز دی اکسید کربن، شن، ماسه و فوم استفاده کرد. گاز CO2 نسبت به اکسیژن وزن سنگین تری دارد که با حرکت به سمت پایین فضای اطراف آتش را احاطه می کند. کپسول های دارای گاز نیتروژن نیز خاصیت رقیق کنندگی دارند. این خاموش کننده همانند کپسول کربن دی اکسید نمی تواند آتش را خفه کند، اما از آن جایی که وزن سنگینی دارد با ترکیب شدن در هوا میزان اکسیژن موجود در اطراف ماده سوختنی را کاهش خواهد داد.
تاثیر بر واکنش زنجیره ای: این دسته شامل پودر های شیمیایی و مواد خاصی می شود که با نفوذ به زنجیره آتش از ادامه آتش سوزی جلوگیری می کنند. اگر این پودر ها در دمای بیشتر از ۶۰ درجه سانتیگراد نگهداری شوند احتمال چسبندگی آن ها به هم وجود دارد. هر چه ذرات پودر ریز تر باشد بازدهی و تاثیر آن نیز بالا تر خواهد بود. در جدول زیر می توانید انواع کلاس آتش و کپسول های آتش نشانی مناسب برای خاموش کردن آن ها را مشاهده کنید.
مقالات پیشنهادی :