انواع و کلاس های مختلف آتش
آتش ها را در کلاس های مختلف بر اساس ماده ی سوختنی تقسیم بندی می کنند.به طور کلی کلاس های آتش در شش کلاس A, B, C, D, E, F تقسیم بندی می شود. برای ایجاد آتش وجود سه عامل اکسیژن، حرارت و ماده سوختنی ضروری می باشد. در صورتی که هر یک از این عوامل از این چرخه حذف شوند آتش خاموش می شود. در ادامه به بررسی تخصصی کلاس های آتش و کپسول مورد استفاده برای هر کدام می پردازیم با آریا حریق همراه باشید.
ماده سوختنی می تواند در سه حالت جامد، مایع و گاز باشد. اکسیژن از هوا و یا مواد اکسید کننده تامین خواهد شد. حرارت نیز از جرقه، شعله و غیره به وجود می آید.
معرفی انواع کلاس های آتش
قبل از بررسی انواع کلاس های آتش باید یادآوری کنیم که کپسول های آتش نشانی مورد استفاده برای اطفا حریق متناسب با نوع هر آتش متفاوت خواهند بود.
هر کپسول آتش نشانی متناسب با یک نوع خاص از آتش ساخته شده است. در صورتی که هنگام آتش سوزی از کپسول مناسبی برای خاموش کردن آتش استفاده نگردد نه تنها ممکن است که حریق خاموش نشود، بلکه احتمال صدمات جانی نیز وجود خواهد داشت.
انواع کلاس های آتش عبارت است از:
- آتش های کلاس A )مواد خشک)
- آتش های کلاس B (روغن ها)
- آتش های کلاس D (فلزات)
- آتش های کلاس E (الکتریسیته)
- آتش های کلاس F (روغن خوراکی)
کلاس آتش A) مواد خشک
مواد خشکی که پس از حریق از خود خاکستر به جا می گذارند در این کلاس قرار می گیرند. این مواد خشک شامل چوب، پارچه، کاغذ، لوازم منزل، مبلمان، لباس و مقوا خواهد شد. خاکستر می تواند حرارت درون آتش را متعادل سازد و به همین جهت احتمال بازگشت آتش نیز بالا می رود. معمولاً برای خاموش کردن آتش های کلاس A از خاموش کننده های دارای آب و گاز استفاده می کنند. از طریق نفوذ آب به خاکستر میزان حرارت کاهش یافته و در نهایت آتش خاموش می شود.
کلاس B (روغن ها)
تمامی آتش هایی که دارنده مایعات اشتعال زا هستند در کلاس B قرار می گیرند. این مایعات قابل اشتعال شامل نفت، بنزین، دیزل و اتانول خواهد شد. نکته مهمی که درباره این آتش سوزی وجود دارد آن است که خاموش کننده های حاوی آب قادر به خاموش کردن این نوع آتش نیستند.
از آن جایی که روغن و مایعات مشتعل شونده چگالی پایینی دارند باید از خاموش کننده های دارای فوم به منظور اطفا حریق استفاده کرد.
فوم چگالی پایینی داشته و به راحتی روی سطح روغن قرار خواهد گرفت. زمانی که فوم روی سطح شعله قرار بگیرد احتمال رسیدن اکسیژن به حریق کاهش می یابد و در نتیجه آتش خاموش می شود. از خاموش کننده های دارای فوم برای اطفا حریق آتش کلاس A نیز می توان استفاده کرد.
کلاس C (گاز ها)
کلاس C شامل انواع گاز های قابل اشتعال و انفجار می شود. گاز های طبیعی، LPG و گاز هایی همچون پروپان، متان، اتان و بوتان در این گروه قرار می گیرند. کار کردن با گاز خطرات زیادی دارد و می تواند موجب آتش سوزی شود.
آتش کلاس D (فلزات)
فلزات به عنوان مواد قابل اشتعال تلقی نمی شوند، اما از آن جایی که رسانا هستند موجب گسترش آتش خواهند شد. این کلاس شامل فلزات سوختنی مانند آلومینیوم، لیتیوم، سدیم و منیزیم می شود. در آتش سوزی کلاس D آب به عنوان یک شتاب دهنده به شمار می رود.
خاموش کننده های پودری علاوه بر این که برای خاموش کردن آتش کلاس های A, B, C مناسب هستند برای حریق کلاس D نیز عملکرد بسیار خوبی دارند. کپسول های پودری در واقع یک لایه پودر را روی سطح فلز یعنی بین اکسیژن و ماده سوختنی ایجاد می کنند که این امر منجر به خاموش شدن آتش خواهد شد.
کلاس E (الکتریسیته)
حریق هایی که در اثر مواد الکتریسیته ایجاد می شوند را آتش سوزی از نوع کلاس E می نامند. از عوامل تشکیل دهنده این نوع آتش می توان به بالا بودن حرارت سیم، خرابی برد و اتصالی قطعات اشاره کرد.
در این نوع آتش سوزی فقط باید از کپسول های آتش نشانی دارای گاز دی اکسید کربن استفاده کرد. این خاموش کننده رسانای برق نبوده و برای اطفای این نوع حریق بهترین گزینه است. توجه داشته باشید که در چنین شرایطی نباید از خاموش کننده های دارای فوم و یا آب استفاده نمایید.
اگر شخصی از کپسول آتش نشانی دارای آب و یا گاز برای خاموش کردن حریق کلاس E استفاده کند با توجه به رسانا بودن آب، فرد دچار برق گرفتگی نیز خواهد شد. با انتقال جریان برق شعله های آتش نیز بیشتر می شود.
آتش کلاس F (روغن خوراکی)
روغن ها و مواد خوراکی در برخورد با آب واکنش شدیدی را از خود نشان می دهند. اگر در هنگام آتش سوزی کلاس F آب در مجاورت روغن قرار بگیرد آتش گسترش یافته و شرایط نیز بدتر می شود. در این نوع حریق استفاده از کپسول های آتش نشانی دارای پودر، گاز، CO2 و همچنین کف به هیچ عنوان توصیه نخواهد شد. این خاموش کننده ها همانند آب موجب گسترش آتش می شوند.
بهترین روش برای خاموش کردن این نوع آتش استفاده از پتو آتش نشانی است.
مقالات پیشنهادی :